🔒บทเรียนออนไลน์ แนวข้อสอบ RSO

       

จากจุดเริ่มต้นในการสร้างสรรค์คลิปบทเรียน เพื่อถ่ายทอดทักษะความรู้ และประสบการณ์วิชาชีพเกี่ยวกับความปลอดภัยทางรังสีอุตสาหกรรม (งานอดิเรกยามว่าง) สู่บทเรียน หรือคลิปฝึกสอนทักษะความรู้ในการแก้ไขปัญหาโจทย์ แนวข้อสอบ RSO ในหมวดวิชาเทคนิครังสี ของ www.rsothailand.org

โดยทั้งนี้จากประสบการณ์ตรงในการสอบเพื่อขอรับ ใบอนุญาตเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยทางรังสี ระดับกลาง และประสบการณ์วิชาชีพมากกว่า 10 ปี ในการทำงานด้านรังสีอุตสาหกรรม (วัสดุกัมมันตรังสี และเครื่องกำเนิดรังสี) ผู้จัดทำ/เรียบเรียงเนื้อหา จึงมีความมั่นใจเป็นอย่างยิ่งว่าเนื้อหาของคลิปฝึกสอนทั้งหมดนี้ มีความครอบคลุมหัวข้อ/เนื้อหาการสอบ RSO ในหมวดวิชาเทคนิครังสี และสามารถส่งเสริม สนับสนุน ความพร้อมในการเตรียมตัวเข้ารับการสอบฯ ให้กับผู้เรียนได้เป็นอย่างดีครับ

: RSOTH

---

หมายเหตุ: บทเรียนแนวข้อสอบ RSO ไม่เหมาะ สำหรับผู้ที่ไม่มีพื้นฐานความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับรังสี หรือ ยังไม่ได้เข้ารับการฝึกอบรม หลักสูตรการป้องกันอันตรายจากรังสี ระดับที่ 1 โดยหน่วยงานราชการ หรือ หน่วยฝึกอบรมที่ได้รับการรับรองหลักสูตรโดย สำนักงาน ปรมาณูเพื่อสันติ

รวมโจทย์เทคนิครังสี 19 ข้อ (แสดงวิธีทำ)   รวมโจทย์เทคนิครังสี ที่พบได้บ่อยในการสอบ RSO ระดับต้น-กลาง ทั้งในส่วนของความรู้ เทคนิค รังสีทั่วไป และโจทย์การคำนวณ  แสดงวิธีทำแบบระเอียดยิบ...เหมาะสำหรับสมาชิกที่มี พื้นฐานความรู้ หรือผ่านการฝึกอบรมการป้องกันอันตรายจากรังสี ระดับที่ 1 มาแล้ว สารบัญโจทย์ ข้อ 1 หน่วยทางรังสี 0:50 ข้อ 2 สัญลักษณ์นิวเคลียร์ 3:22 ข้อ 3 ไอโซบาร์ 6:08 ข้อ 4 แปลงหน่วย Bq to Ci 9:09 ข้อ 5 ครึ่งชีวิต Co-60 15:04 ข้อ 6 ระยะเวลาที่ปลอดภัย 24:42 ข้อ 7 ความหนาตะกั่ว 27:35 ข้อ 8 ประสิทธิภาพเครื่องวัด 35:31 ข้อ 9 Radiation Weighting Factor 40:43 ข้อ 10 ปริมาณรังสีสมมูล 43:14 ข้อ 11 กำลังสองผกผัน 47:02 ข้อ 12 ปริมาณรังสี/แกมมาแฟคเตอร์ 52:53 ข้อ 13 คำนวณหา HVL 59:06 ข้อ 14 ระดับความลึกของนัยย์ตา Hp(3) 1:07:30 ข้อ 15 mA กับ อัตราการแผ่รังสี 1:10:15 ข้อ 16 อายุวัตถุกับค่าครึ่งชีวิต C-14 1:13:53 ข้อ 17 หา HVL จาก TVL 1:20:55 ข้อ 18 ปริมาณรังสียังผลแบบรวม 1:25:40 ข้อ 19 ความแรงรังสีเมื่อเวลาผ่านไป t 1:29:28

รวมโจทย์เทคนิครังสี 65 ข้อ  รวมโจทย์เทคนิครังสีจุใจกว่า 65 ข้อ!! เฉลยในทันทีไม่มีบรรยายขัดจังหวะ...เหมาะสำหรับสมาชิก ที่ต้องการสร้างประสบการณ์ และความคุ้นเคยกับโจทย์เทคนิครังสีที่มีความหลากหลายมากยิ่งขึ้น

บทที่ 1 การคำนวณ ระดับรังสี (Dose Rate)  เริ่มต้นด้วย "ระดับรังสี " หรือ "อัตราการแผ่รังสี" แนวข้อสอบยอดฮิตที่พลิกแพลงออกสอบได้ทุกปี  เป็นอีกหนึ่งความรู้เทคนิครังสีที่ต้องทบทวนและทำความเข้าใจ ผู้สอนพยายามอธิบายความรู้เพิ่มเติม ประกอบโจทย์ ไม่รีบ ไม่เร่ง แต่อาจง่วงๆบ้างครับ ^^

บทที่ 2 ความหนาของวัสดุกำบังรังสี HVL                โจทย์คำนวณหา "ความหนาของวัสดุกำบังรังสี" ที่ใครๆต่างก็ขอข้าม ขอละไว้ในฐานที่ไม่เข้าใจ เพราะต้องงัดความรู้ ม.4 มาใช้ เรื่องกฎของLn!? (กดเครื่องคิดเลขยังไม่ถูกเลย) น่าเสียดายที่มันไม่ได้ยากส์อย่างที่คิด ถ้าสมัครสมาชิกกับเราอ่ะนะ อิอิ ^^ (ยิ้มเจ้าเล่ห์)

บทที่ 3 ระยะเวลาที่ปลอดภัยทางรังสี  3 นาทีแรกผู้สอนพาออกทะเลบ่นไปเรื่อยเปื่อย... แต่ก็ยังดึงสติกลับมาที่โจทย์จนได้.... โจทย์ "การคำนวณหาระยะเวลาที่ปลอดภัยทางรังสี" ที่พลิกแพลงตะแคงออกสอบได้ทุกปี(ออกได้ทั้งอุตสาหกรรมและการแพทย์) เป็นอีกหนึ่งบทเรียนที่ผู้สอน เก็บรายละเอียดตั้งแต่ที่มาของสูตร จนถึงการนำไปใช้เพื่อสมาชิกครับ

บทที่ 4 ความแรงรังสีจากค่าครึ่งชีวิต "ค่าครึ่งชีวิติ" ในข้อสอบได้เจอกันทุกปี แต่ในชีวิต RSO โรงงานมึนๆงงๆคนนึงไม่เคยได้ใช้      (มีโปรแกรมคำนวณ😆) เอาเป็นว่ากล้าออกสอบ ก็กล้าสอนครับ จะไล่ทุกขั้นตอนงานละเอียดกันไปเลย!

บทที่ 5 ปริมาณรังสีสมมูล  บทเรียนนี้มีการพาย้อนอดีต กลับไปทบทวนความรู้เชิงทฤษฏีให้ด้วย (ง่วงหน่อยนะ) ก่อนจะกลับมาไล่เรียงเกี่ยวกับ "ปริมาณรังสีสมมูล" และ วิธีการแก้ปัญหาโจทย์ด้วย EQ = ADxWR แบบง่ายๆ

บทที่ 6 ปริมาณรังสียังผล  "ปริมาณรังสียังผล" หรือการได้รับรังสีแบบทั่วๆร่างกาย ที่ในชีวิตการทำงานจริงๆ RSO ทั้งหลายต่างก็รอลุ้นผล OSL ไม่ให้พนักงานได้รับสูงเกินเกณฑ์เฝ้าระวัง...โจทย์ข้อนี้ผู้สอนพาย้อนอดีตไปทบทวนความรู้เช่นเคย ก่อนจะเข้าสู่ส่วนของการคำนวณ ซึ่งคราวนี้ซับซ้อนยิ่งกว่าคดีของ คินดะอิจิ (เกิดทันกันไหมอ่ะ) แต่ทำแล้วสนุกมือเหมือนเดิมครับ!

บทที่ 7 คำนวณหาระดับรังสี โดยกฎกำลังสองผกผัน  เมื่อโจทย์ไม่กำหนด ค่าคงที่ของ Gamma Factor มาให้? แล้วจะคำนวณหาระดับปริมาณรังสี หรือ อัตราการแผ่รังสีได้อย่างไร?? อย่ามัวแต่นั่งงง ในดงข้อสอบ ...."กฎกำลังสองผกผัน" ช่วยสมาชิกทุกท่านได้ครับ...กดเข้ามาเลยครับ!!

บทที่ 8 ปริมาณรังสีที่ได้รับที่ระยะใดๆ ซับซ้อน ซ่อนเงื่อน เพื่อนทรยศ กับโจทย์การคำนวณหา "ปริมาณรังสี" เมื่อมี "ระยะเวลาที่รับสัมผัส" เข้ามาร่วมด้วย!?  ผู้สอนจึงจำเป็นต้องงัด...งัดเอา Gamma Factor ควบปริมาณรังสี = Time x Dose Rate เข้ามาบรรเทาอาการคันของโจทย์ ชวนโกรธคนออกสอบนี้ครับ!!

บทที่ 9 ระดับการเปรอะเปื้อนกัมมันตรังสี  การคำนวณ "ระดับการเปรอะเปื้อนกัมมันตรังสี" ไม่ใช่แค่แนวข้อสอบ แต่ยังเป็นสมรรถนะของ RSO ระดับกลางอีกด้วย ถ้าซื้อเครื่องมือวัดมาแสนแพง (เหยียบแสนบาท) แต่ไม่รู้วิธีการคำนวณ การแปลผลการวัด อันนี้ก็ไม่เอา!!

บทที่ 10 แปลงหน่วยวัดรังสี Bq เป็น Ci  ถ้าคุณเคยโดนการแปลงหน่วย ในวิชาฟิสิกส์ ม.4 เทอม 1 หลอกหลอน เราคือเพื่อนกัน...สอบ RSO ครั้งนี้ กับ การแปลงหน่วย Bq (เบคเคอเรล) เป็น Ci (คูรี) เรามาพยายามกันทีละขั้นที่ละตอน ด้วยภาษาบ้านๆ วิชาการน้อยๆ นะครับ

บทที่ 11 แปลงหน่วยวัดรังสี Ci เป็น TBq  หลอกหลอนกันต่อ เมื่อการแปลงหน่วย Bq (เบคเคอเรล) เป็น Ci (คูรี) ยังไม่สาแก่ใจมาต่อเนื่องกันด้วยการแปลงหน่วย Ci (คูรี) เป็น TBq (เทระเบคเคอเรล) ใช่ครับ "เทระ"คำอุปสรรคเอสไอ ที่ทำร้ายชาว RSO จำเป็น RSO นายสั่ง มานักต่อนัก!!...มาครับลุยไปด้วยกัน

บทที่ 12 แปลงหน่วยวัดรังสี mSv to uSv  โจทย์ "การแปลงหน่วย mSv (มิลลิซีเวิร์ต) เป็น uSv (ไมโครซีเวิร์ด)" ตัวเลือกแรกๆของ การออกสอบเกี่ยวกับการแปลงหน่วยทางรังสี เพราะเป็นการแปลงหน่วยที่ใช้บ่อยที่สุด (กฎหมายใช้ mSv ผลรังสีบุคคล (OSL) ใช้ uSv นานๆมีโผล่ Sv ผมละกลุ้ม!!)

บทที่ 13 ระยะทางที่ปลอดภัยทางรังสี  ถ้าต้องการรับรังสีปริมาณเท่านี้ ต้องอยู่ห่างเป็นระยะทางเท่าใด ? โจทย์พื้นฐานสามัญชนที่สมาชิกทุกคน จะไม่มีทางพลาด กดเข้ามาเลยครับ!

บทที่ 14 หา HVL จากความหนาวัสดุกำบัง  โจทย์ให้อัตราการแผ่รังสีก่อนผ่าน และอัตราการแผ่รังสีหลังผ่าน แถมบอกความหนาของ วัสดุกำบังรังสีมาด้วย!! แล้วโจทย์จะถาม(หา) อะไร ??? ถามหา "ค่าคงที HVL" ของวัสดุกำบังรังสีไง หึ..หึ

บทที่ 15 ดัชนีการขนส่ง/ประเภทฉลาก  "ดัชนีการขนส่ง" และ "การติดฉลากรังสี" โจทย์คำนวณที่ต้องใช้ความรู้กฎหมายรังสี (การขนส่ง) ถึงแม้โจทย์แบบนี้มาไม่ค่อยบ่อย แต่ถ้ามาแล้ว ต้องเก็บคะแนนให้ได้ครับ!

บทที่16 ประเมินประเภทวัสดุกัมมันตรังสีด้วย A/D เก็บมาฝากเกี่ยวกับเรื่อง "การประเมินประเภทของวัสดุกัมมันตรังสีด้วยค่า A/D " จากประสบการณ์จริงของผู้สอน พร้อมด้วยการประเมินแนวปฏิบัติตามข้อกำหนดของกฎหมาย ที่เกี่ยวข้อง