📝จป.รังสี (RSO) ใบเบิกทางสร้างอาชีพ?

 

ผู้เขียนมักจะได้รับคำขอปรึกษาจากน้องๆนักศึกษา รวมถึงพี่ๆวัยทำงานในกลุ่มอุตสาหกรรม เกี่ยวกับการสอบเพื่อขอรับใบอนุญาต เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยทางรังสี ("RSO") โดยมีเป้าหมายเพื่อเพิ่มเติมคุณสมบัติ หรือพัฒนาศักยภาพของตนเอง สำหรับเตรียมความพร้อมต่อโอกาสตามสายงานอาชีพในอนาคต ทั้งนี้หากผู้อ่านก็เป็นหนึ่งในผู้ที่กำลังสนใจในการใช้ ใบอนุญาต RSO เป็นโอกาสในการสร้างอาชีพแล้วละก็ ผู้เขียนมีความยินดีที่จะบอกเล่าข้อเท็จจริง ตลอดจนคำแนะนำที่น่าจะมีประโยชน์ต่อการตัดสินใจในการสร้างโอกาสในสายงานอาชีพของตนเองไม่มากก็น้อย ดังนี้ครับ

1. ที่มาของคุณสมบัติ  RSO
   
    RSO เป็นคุณสมบัติที่เกิดขึ้นเมื่อบุคคล ผ่านการรับรองสมรรถนะ (สอบวัดผลทางทฤษฎี/ปฏิบัติ) ตามวิธีการที่ พระราชบัญญัติพลังงานนิวเคลียร์เพื่อสันติ พ.ศ. 2559 และ กฎหมายลำดับรองที่เกี่ยวข้องกำหนดไว้เท่านั้น โดยไม่ใช่คุณวุฒิ หรือ สมรรถนะของบุคคลที่เกิดขึ้นจากกระบวนการศึกษาในระดับอุดมศึกษา ตามหลักสูตรวิชาที่ผ่านการรับรองโดย สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา และไม่ใช่คุณวุฒิที่ได้รับจากการฝึกอบรมโดยหน่วย/สถาบันฝึกอบรม แต่อย่างใด
   
   
   
2.  นายจ้างเป็นผู้มีอำนาจแต่งตั้ง RSO เท่านั้น
   
   RSO เป็นตำแหน่งงานที่เกิดขึ้นเมื่อนายจ้าง (ผู้มีอำนาจกระทำการในนามนิติบุคล ซึ่งมีใบอนุญาตครอบครองและใช้งานวัสดุกัมมันตรังสี/เครื่องกำเนิดรังสี) เป็นผู้มอบให้ หรือแต่งตั้งให้บุคคลใดๆ ที่มีคุณสมบัติตามที่กฎหมายกำหนด ปฏิบัติหน้าที่ เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยทางรังสี ประจำสถานประกอบการ หรือ นิติบุคลนั้นๆ (หมายเลขประจำตัวของ RSO จะถูกขึ้นทะเบียนจับคู่เข้ากับ หมายเลขใบอนุญาตครอบครองและใช้งานทางรังสี ของนายจ้าง) บุคลธรรมดาที่ไม่ใช่ผู้ขอรับใบอนุญาตครอบครองและใช้งานฯ จึงไม่สามารถแต่งตั้งตนเองเพื่อปฏิบัติหน้าที่ RSO ได้ 

จากข้อเท็จจริงในข้างต้นส่งผลให้ ลักษณะงาน RSO ในบริบทของการบริหารงานด้านทรัพยากรบุคคลภายในองค์กร ถูกกำหนดให้เป็นคุณสมบัติ หรือการพัฒนาศักยภาพ ให้กับบุคลากรภายในที่ได้รับมอบหมาย (พนักงานที่มีหน้าที่หรือลักษณะงานที่เกี่ยวข้องกับการใช้ประโยชน์จากรังสี ส่วนงานควบคุมคุณภาพ R&D หรือ ความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน ฯลฯ) โดยมีแรงจูงใจเป็นผลตอบแทนเพิ่มเติมในรูปแบบของการจ่าย "ค่าตำแหน่ง" หรือ "ค่าใบอนุญาตฯ" ฯลฯ 

ดังนั้น บุคลทั่วไป  นักศึกษา หรือพนักงานที่ไม่ได้ถูกมอบหมายจากนายจ้าง ให้พัฒนาศักยภาพเพื่อมีคุณสมบัติเป็น RSO ของนิติบุคลใดๆ  จึงไม่สามารถเข้าสู่กระบวนการทดสอบทักษะความรู้ เพื่อขอรับใบอนุญาต RSO ได้ทุกประการครับ และโปรดอย่าหลงเชื่อหลักสูตรการฝึกอบรมจากหน่วย/สถาบันฝึกอบรมใดๆ ที่อ้างถึงวุฒิบัตร หรือ ใบรับรองเจ้าหน้าที่ RSO

ในมุมมองส่วนตัวของผู้เขียน หน้าที่ความรับผิดชอบ หรือสมรรถนะหลักของ RSO ที่ถูกกำหนดขอบเขต/รายละเอียดไว้อย่างชัดเจนโดยกฎหมายระดับพระราชบัญญัติ และ กฎหมายลำดับรอง (กฎกระทรวง) ที่มีมากกว่า 30 ฉบับ ดูจะไม่สอดคล้องกับแนวทางในการบริหารจัดการงานทรัพยากรบุคล ที่ตีค่างาน RSO เป็นเพียง "งานเพิ่ม" หรืองานที่มี "คุณค่าน้อย" ในขณะที่ความเสี่ยงต่อการหยุดชะงักของธุรกิจ อาจเกิดขึ้นได้จากการบริหารจัดการ ที่ไม่สอดคล้องตามข้อกำหนดของกฎหมายทางรังสีที่เกี่ยวข้อง  หรือการเกิดอุบัติการณ์ทางรังสี ที่มีสาเหตุมาจาก การขาดการบริหารจัดการความปลอดภัยทางรังสีที่ดี (RSO ไม่มีสมรรถนะ ในการปฏิบัติงานจริง) 

ดังนั้นจึงมีความเป็นไปได้สูงครับ ที่ตำแหน่งงาน เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยทางรังสี จะเป็นที่ต้องการของตลาดแรงงาน ทั้งในภาคอุตสาหกรรม หรือ สถานพยาบาล แต่ด้วยขณะนี้ คุณสมบัติ RSO และ ตำแหน่งงาน RSO ยังไม่มีสถานะเป็น "วิชาชีพ" (ไม่มีสภาวิชาชีพ ที่รองรับโดย พ.ร.บ.)  แต่เป็นคุณสมบัติที่ถูกผูกพันธ์ด้วยอำนาจของนายจ้าง หรือนิติบุคลเท่านั้น ผู้ที่ได้รับผลประโยชน์ในด้านของการเป็นคุณสมบัติเพิ่มเติม หรือศักยภาพเฉพาะทางตามสายงานอาชีพ จึงจำกัดอยู่ในวงแคบเฉพาะบุคคลที่ถูกนายจ้างมอบหมายลักษณะงานดังกล่าวเท่านั้น ไม่เปิดกว้างสำหรับผู้ที่ให้ความสนใจ 

มีเพียงช่องทางเดี่ยวสำหรับผู้ที่ให้ความสนใจ ในการมีคุณสมบัติ หรือมีศักยภาพเพิ่มเติมเกี่ยวกับความปลอดภัยทางรังสี คือการเสริมสร้างทักษะความรู้ทางด้านเทคนิครังสี ผ่านหลักสูตรการฝึกอบรม "การป้องกันอันตรายจากรังสี ระดับที่ 1-2" ซึ่งเปิดให้บริการฝึกอบรมต่อบุคคลทั่วไป โดยสถาบันเทคโนโลยีและนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์กรมหาชน) (สทน.) ซึ่งเนื้อหาของหลักสูตร ( 5 วัน) ครอบคลุมสมรรถนะในหมวดวิชาเทคนิครังสีของ RSO ทั้งหมดครับ ผู้เขียนเองผ่านการฝึกอบรมหลักสูตรดังกล่าว และใช้ประโยชน์จากทักษะความรู้ที่ได้รับทั้งในส่วนของการปฏิบัติงาน และเพื่อสอบวัดผล "ใบรับรองคุณวุฒิเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยทางรังสี ระดับกลาง " เมื่อ 10 กว่าปีที่แล้วครับ

ข้อมูลเพิ่มเติม :  www.tint.or.th  คลิกเลือก “ฝึกอบรม” คลิกเลือก “หลักสูตรอบรม (บริการวิชาการ)”

หวังว่าข้อมูล และข้อเท็จจริงที่ผู้เขียนเรียบเรียงจะเป็นประโยชน์ สำหรับน้องๆนักศึกษา รวมถึงพี่ๆวัยทำงาน ที่มีความมุ่งมั่นในการค้นหาศักยภาพ หรือเส้นทางในการพัฒนาตนเองไม่มากก็น้อยนะครับ

---

👤 เทวัญ ชื่นทอง,

RSOTH - FOUNDER