📝จป.รังสี(RSO)ปฏิบัติหน้าที่ได้มากกว่า 1 สถานประกอบการ หรือไม่?

 

เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยทางรังสี (Radiation Safety Officer) ("RSO") สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้มากกว่า 1 สถานประกอบการ หรือไม่? 

ในสภาวะเศรษฐกิจปัจจุบัน การควบคุมต้นทุนด้านบุคลากร เป็นหนึ่งในกลยุทธ์สำคัญ ที่สถานประกอบการส่วนใหญ่ใช้ในการบริหารจัดการต้นทุนการดำเนินกิจการ เพื่อช่วยเพิ่มสัดส่วนของผลกำไรจากการประกอบการให้มากยิ่งขึ้น 

การจัดจ้างผู้ให้บริการ ทั้งในรูปแบบนิติบุคคล หรือบุคคลธรรมดาด้วย "สัญญาจ้างบริการ/ทำของ" เพื่อทำงานทดแทน "พนักงานประจำ" เป็นกลยุทธ์ที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด ในการลดต้นทุนด้านบุคลากร โดยการจัดจ้างผู้ให้บริการ สามารถช่วยลดต้นทุนค่าใช้จ่าย ทั้งในส่วนต้นทุนที่มีลักษณะเพิ่มขึ้นทุกปี (Runing Cost) เช่น เงินเดือน/โบนัส หรือต้นทุนที่เกิดจากภาระผูกพันตามกฎหมายแรงงาน (อัตราเงินสมทบประกันสังคม ค่าชดเชยแรงงาน ค่าเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม ฯลฯ)  ยกตัวอย่างเช่น เจ้าหน้าที่เงินเดือน (Payroll) เจ้าหน้าที่ฝึกอบรม (Training) วิศวกร (Engineer) หรือ ผู้ประกอบวิชาชีพ/ผู้เชี่ยวชาญ เฉพาะด้านอื่นๆ เป็นต้น

ดังนั้นแล้วในบริบทของ บุคลากรที่ได้รับมอบหมายให้ ปฏิบัติหน้าที่ เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยทางรังสี (Radiation Safety Officer) ("RSO") อย่างพวกเรา สามารถที่จะเป็นผู้ให้บริการ (Freelance) ตามสัญญาจ้างบริการ/ทำของ ได้หรือไม่? รวมถึง สามารถให้บริการผู้ว่าจ้าง มากกว่า 1 ราย หรือ 1 สถานประกอบการใน (คนละหมายเลขนิติบุคคล) ช่วงเวลาเดียวกันได้หรือไม่? 

ผู้อ่านทั้งในฐานะผู้ว่าจ้าง หรือผู้รับจ้าง ต่างก็คงให้ความสนใจกับคำตอบ ในบริบทของประโยชน์ในด้านการบริหารจัดการต้นทุนบุคลากรก็ดี หรือการเพิ่มโอกาสในการประกอบอาชีพก็ดี โดยผู้เขียนจะค่อยๆเรียบเรียง วิธีคิด หลักวิเคราะห์  และสุดท้ายจะสรุปเป็นคำตอบ ที่อาจเป็นประโยชน์สำหรับผู้ที่ให้ความสนใจ ดังต่อไปนี้ครับ

1. พิจารณาตามข้อกำหนดของกฏหมาย 
    กฎกระทรวงการจัดให้มีเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยทางรังสี พ.ศ. 2564 ซึ่งอาศัยอำนาจตามกฎหมายแม่
พ.ร.บ.พลังงานนิวเคลียร์เพื่อสันติ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2564 ปรากฎหน้าที่ของ "ผู้รับใบอนุญาต" เกี่ยวกับการ
จัดให้มี "เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยทางรังสี" ในภาษาที่เข้าใจได้โดยง่าย ความว่า

    1.1 สถานประกอบการ ที่ผลิตหรือใช้ วัสดุกัมมันตรังสี หรือ เครื่องกำเนิดรังสี ประเภทที่ 1 จะต้องมี RSO
          ประจำสถานที่ปฏิบัติงาน ตลอดระยะเวลา ที่มีการผลิตหรือใช้งาน วัสดุกัมมันตรังสี หรือใช้เครื่อง
          กำเนิดรังสีนั้น ครับ (RSO ระดับสูง)

    1.2 สถานประกอบการ ที่ผลิตหรือใช้ วัสดุกัมมันตรังสี หรือ เครื่องกำเนิดรังสี ประเภทที่ 2,3 จะต้องมี
           RSOที่พร้อมปฏิบัติหน้าที่ ณ สถานประกอบการนั้นๆ ได้เมื่อเรียกหา (RSO ระดับต้น-กลาง)

    ดังนั้นจากข้อกำหนดของกฎหมายในข้างต้น สถานประกอบการ ที่ผลิตหรือใช้ วัสดุกัมมันตรังสี หรือ

เครื่องกำเนิดรังสี ประเภทที่ 2,3 เท่านั้น ที่มีความเป็นไปได้ ในการจัดจ้าง RSO ในลักษณะสัญญาจ้างบริการ เพื่อปฏิบัติหน้าที่ RSO ซึ่งสามารถแยกการจัดจ้างออกเป็น 2 ลักษณะดังต่อไปนี้

ลักษณะการจัดจ้าง   (A) จัดจ้างเพื่อประจำสถานที่ปฏิบัติงาน มากกว่า 1 สถานที่ปฏิบัติงาน (ชื่อสถานประกอบการเดียวกัน และ มีหมายเลข นิติบุคคลเดียวกัน)ในช่วงเวลาเดียวกัน แต่โดยทั้งนี้ผู้รับจ้าง จะต้องแสดงการจัดการ ที่ สามารถทำให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเชื่อมั่นได้ว่า"พร้อมปฏิบัติหน้าที่เมื่อเรียกหา" ตามเงื่อนไข/ข้อ กำหนด ที่ระบุไว้ภายในกฎหมายที่เกี่ยวข้องในข้างต้น ***พร้อมปฏิบัติหน้าที่เมื่อเรียกหา หมาย ถึง การถ่ายทอดภาพและเสียงในลักษณะเดียวกับการประชุม ผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ หรือวิธีการอื่น ที่สามารถติดต่อสื่อสารได้ทันต่อสถานการณ์*** (B) การจัดจ้างเพื่อปฏิบัติหน้าที่ RSO มากกว่า 1 สถานประกอบการ หรือ ชื่อสถานประกอบการเดียวกัน แต่ คนละ หมายเลขนิติบุคคล เพราะ ต่างที่ตั้งสาขา ยังคงเป็นประเด็นที่ต้องพิจารณา ตามข้อพิจารณา ลำดับต่อไปของบทความนี้

2. พิจารณาตามประเภทของ "สัญญาจ้าง" 
    ปริศนาเอยจงซับซ้อนยิ่งขึ้น!!....อย่างที่ทุกท่านทราบดี คุณสมบัติ RSO เกิดขึ้นโดยการที่ นายจ้าง หรือ
ผู้รับใบอนุญาต ที่ซึ่งมีอำนาจลงนามกระทำการแทนนิติบุคคล ทำการแต่งตั้ง/มอบหมายให้บุคคล ซึ่งมี
คุณสมบัติตาม  พ.ร.บ.พลังงานนิวเคลียร์เพื่อสันติ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2564 ปฏิบัติหน้าที่ RSO (อ้างอิง จป.รังสี (RSO) ใบเบิกทางสร้างอาชีพ?) 

    ดังนั้นในกรณีที่ 2 สถานประกอบการ ที่มิใช่นิติบุคลเดียวกัน RSO อาจมีความเสี่ยงต่อการละเมิดสัญญาหากสัญญานั้นเป็น "สัญญาจ้างแรงงาน" ที่มีข้อสัญญาผูกพัน มิให้ลูกจ้างปฏิบัติงานอื่นในขณะที่ปฏิบัติงานให้กับนายจ้าง ยกเว้น สัญญาจ้างดังกล่าว ต่างเป็น "สัญญาจ้างบริการ หรือ สัญญาจ้างทำของ" ตั้งแต่ต้น โดยมีข้อตกลงเรื่องการปฏิบัติงานมากกว่า 1 สถานประกอบการ (คนละหมายเลข นิติบุคคล) 

***สัญญาจ้างแรงงาน และสัญญาจ้างบริการ/ทำของ มีข้อแตกต่างในเรื่องหน้าที่ของผู้ว่าจ้าง และภาระความรับผิดชอบทั้งทางแพ่ง และอาญา RSO โปรดศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม***

    ทั้งนี้จึงส่งผลให้ RSO ที่อยู่ภายใต้สัญญาจ้างแรงงาน หรือเป็นพนักงานประจำ มีโอกาสน้อย หรือแทบไม่มีโอกาส ในการเพิ่มโอกาสทางอาชีพ ในการเป็นผู้ให้บริการ RSO ต่อ ผู้ว่าจ้างรายอื่น หรือสถานประกอบการอื่น (คนละหมายเลข นิติบุคล) ด้วยสัญญาจ้างบริการ/ทำของ 

    แต่ในบริบทของผู้ว่าจ้าง พนักงานที่ได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติหน้าที่ RSO ตามสัญญาจ้างแรงงาน และ หนังสือแต่งตั้ง จะสามารถปฏิบัติหน้าที่ได้ ทุกโครงการปฏิบัติงาน ของสถานประกอบการ (หมายเลข นิติบุคคลเดียวกัน) ภายใต้เงื่อนไขสำคัญ "พร้อมปฏิบัติหน้าที่เมื่อเรียกหา" ตามลักษณะการจัดจ้าง ในข้อย่อย A.

3. ใบอนุญาตครอบครองและใช้งานฯ 
     บุคลากร ผู้ได้รับการแต่งตั้งเป็น RSO ของสถานประกอบการ จะต้องปรากฎชื่ออยู่ในใบอนุญาตครอบครอง และใช้งานฯ เป็นสำคัญ และมีผลผูกพันทั้งทางแพ่ง และอาญา ร่วมกับผู้ขอรับใบอนุญาตฯ (ตามหมายเลขนิติบุคคล)โดยสมบูรณ์ ดังนั้น ในกรณีที่ RSO สามารถปฏิบัติงานได้มากกว่า 1 สถานประกอบการ นั่นหมายถึง หมายเลขทะเบียน RSO และ/หรือ ชื่อของ RSO จะต้องปรากฎอยู่ในใบอนุญาตฯ ทุกฉบับ ของสถานประกอบการ นั้นๆ

4. คำวินิจฉัย/ข้อหารือ  

    ยังไม่ปรากฎระเบียบปฏิบัติ หรือ ข้อกำหนดของกฎหมายที่ชัดเจน จากหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง ถึงแนวปฏิบัติในการให้บริการ RSO ในรูปแบบของสัญญาจ้างบริการ/จ้างทำของ รวมถึงประเด็นของ การปรากฎชื่อ/ทะเบียน (ใช้ชื่อ) ของเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยทางรังสีฯ ภายในใบอนุญาตครอบครองฯ ของ สถานประกอบการชื่อเดียวกัน แต่ต่างสาขา (คนละหมายเลขนิติบุคคล คนละพื้นที่แรงงาน) หรือ ต่างสถานประกอบการ (คนละหมายเลขนิติบุคคล) แต่อย่างใด

ข้อสรุป   เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยทางรังสี (Radiation Safety Officer) ("RSO") ระดับต้น-กลางเท่านั้น ที่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้มากกว่า 1 สถานที่ปฏิบัติงาน (สถานประกอบการที่มีหมายเลขนิติบุคคลเดียวกัน) ในช่วงระยะเวลาเดียวกัน โดยมีการจัดการที่ทำให้เชื่อได้ว่า "พร้อมปฏิบัติหน้าที่เมื่อเรียกหา" และไม่ปรากฎพฤติกรรมที่ผิดต่อสัญญาจ้างแรงงาน หรือ สัญญาจ้างบริการ รวมถึง มีชื่อ-สกุล ปรากฎโดยชัดเจนในใบอนุญาต ครอบครองและใช้งานฯ  กรณี การปฏิบัติหน้าที่ RSO มากกว่า 1 สถานประกอบการ โดยอ้างอิงตามหมายเลขนิติบุคคล (คนละบริษัท หรือ บริษัทเดียวกันแต่ต่างที่ตั้งสาขา) จะต้องขอคำวินิจฉัย/ข้อหารือ เป็นลายลักษณ์อักษร ต่อ สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ ต่อไป

หมายเหตุ : ข้อสรุปในข้างต้น ผู้เขียนให้หลักการวิเคราะห์อ้างอิงกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ร่วมกับประสบการณ์ในการบริหารจัดการงานด้านทรัพยากรบุคคล และความปลอดภัยฯ ที่ซึ่งเป็นเพียงข้อคิดเห็น มิใช่ข้อเท็จจริงสำหรับการนำไปอ้างอิง หรือเป็นบรรทัดฐาน สำหรับการบริหารจัดการใดๆ หรือข้อพิพาทแรงงานใดที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน หรือในอดีต

---

👤 เทวัญ ชื่นทอง,

RSOTH - FOUNDER